Kayıp ve Yas Terapisi Nedir?
Yastan kaçtıkça altında kalıyoruz, yasa yaslandığımızda ancak hafifliyor. Yaşamımız için önemli olan birinin fiziksel ya da duygusal kaybı varlığımızın tüm yönlerine yapılmış bir saldırı gibidir. Çünkü belki de insan olmamızın en değerli anlamlarından biri ilişkilerimizdir. İlişkilendiğimiz kişilerde aniden ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşen herhangi bir duygusal ve ya fiziksel kayıp kişisel kimliğimizi, ilişkilerimizin niteliğini, kişisel tarihimizi hatta ve hatta belleğimizi değişime uğratabiliyor.
İlk kez böyle bir kayıp ile karşılaşmış kişi için hissettiklerini anlamlandırmak oldukça zordur. Hatta kişi belki de defalarca yaşamış olsa bile duygularında, bedeninde baş edilmesi zor değişimleri kucaklamakta zorluk çekebilir. Suçluluk, öfke, anlamsızlık, acı, boşluk hisleri, yoğun özlem, hissizlik gibi belirtilerle karşı karşıya kalabilir. Bu tepkiler kayba karşı varilen uyum tepkilerimizdir. Bir çoğumuz bunu bilmeyiz ve bu katlanılması zor hislerin ellerinden kurtulmanın bir yolu olmadığı düşüncesinde kıvranır dururuz. Oysa tüm bunlar kişinin aniden değişen yeni dünya inancını yeniden düzenleme çabası, hazmetme yöntemidir. Yas süreci normal ve doğal olsa da oldukça zor bir süreç olabilir. Biraz zamana, desteğe, cesarete ihtiyacımız var.
Kayıp ve Yas Sürecinde Neler Yapılabilir?
1- Kayıp ve Yasınla Tanış
Yas ile ilgili bilinmesi gerekenlerden ilki kayıptan sonra gelen doğal bir süreç olduğudur. Katlanılmaz bir sızıyı ifade edebilir. İnsanlığımızın yürüyüp geçmesi gereken yollardan biridir. Yaşanması gereken bir süreç olduğunu fark et. Tıpkı depresyon gibi zamanla hafifler ve söner. Herkes için farklı deneyimlendiği için gösterilen tepkiler de farklı olabilir. Farklı tepkiler içindeysen telaşlanma. Yasın evreleri vardır. Döngüsel ilerler doğrusal değil. Yani tam geçtiğini hissettiğinde tekrar ilk baştakiyle benzer büyük bir acı hissedebilirsin, endişelenme. Bu oldukça normaldir. Şok ve uyuşma ile başlayıp inkar, öfke, çaresizlik kabullenme evrelerinde döner döner dururuz.
2- Yasın Görevlerini Tamlamaya Çalış
Yası bir görev gibi düşünün. Yaşamın bir sonraki versiyonuna takılıp kalmadan geçebilmemiz için tamamlamamız gereken bazı görevleri vardır. En zor olanı ilk görevdir. Kaybın gerçekliğini kabullenmek. Bu tam bir anlamda yüzleşmedir. Güvenli zeminlerde yüzleşmekten korkma. 2. Görevi yine çok zordur. Yas ile oluşan acı üzerinde çalışabilmek ve duygularını ifade edebilmek. Duyguları bastırırsanız yas uzayıp gider. Diğer görevimiz, kayıp gerçekleşmiş yeni çevreye uyum sağlayabilmektir. Tüm bu görevlere kişinin nasıl yaklaştığı yas sürecinin sonucunu belirleyecektir. Kayıpla ilgili olan kişiyle ilişkisini yeniden düzenleyebilmek yani anı ve düşüncelerini uygun bir yere yerleştirip kalan yaşamını sürdürmek ve elbette en zorlanılan görevlerden biridir.
Yas tedavi edilmesi gereken bir şey değil üzerinden geçip gitmemiz gereken yollarımızdan biridir. Susmak anlamsız kalmaktır, anlamsızlık ise kayba karşı hissedilen yoğun acı duygusunu körükler. Yasını yaz, çiz, haykır, bağır, dillendir, güvenli limanlarda konuş. Bir hikaye bul kendine öyle ya da böyle tutunabileceğin bir hikayen olsun.
3- İnsanlığın Ortak Yolunu Deneyimle
Gerçek bir hayat hikayesi olan WILD filmini izle. Kayıp ve yaslardan geçmiş genç bir kadının ona iyi gelen ve keşfettiği bir kaynakla yasına yaslanarak ve zorlu yollardan geçerek yas sonrası iyileşmesini fark et ve heybene bu filmden bir cümle al.
2.önerim ise REIGN OVER ME yasın inkarı sonucu bir insanın hayatında gerçekleşebilen olumsuz değişimleri, sosyal desteğin yasa yaslanmak ve hafiflemek için ne kadar önemli olduğunu fark et ve bu filmden de bir cümle seçip heybene koy.
Ousia Travma ve Yas Terapisi Merkezi İstanbul
İstanbul Şişli’de bulunan Psikolojik Danışmanlık Merkezimiz’de ister yüz yüze ister online olarak gerçekleşen travma ve yas terapisi sürecinize adım atabilirsiniz. Uzman psikolog randevusu veya terapi süreci hakkında bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz. Osmanbey / Nişantaşı’nda bulunan Merkezimizi +90 505 783 32 31 numaralı telefonu arayabilir veya ousiapsikoloji@gmail.com adresine mail atarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Kaynaklar:
Bildik, T. (2013). Ölüm, kayıp, yas ve patolojik yas. Ege Tıp Dergisi, 52(4), 223-229.
Bilişsel yas terapisi- Ruth Malkınson
Zara, A. Kayıplar, Yas Tepkileri ve Yas Süreci.